Toen ik een jaar of 10 was mocht ik meedoen aan een korte film cq documentaire die gemaakt werd voor Jantje Beton over opgroeien in een nieuwbouwwijk. We schrijven 1978. Samen met mijn vriendinnetje Margriet. Wij, de enigen uit de klas, mee met de mensen uit Amsterdam, de wijk in. Een heuse regisseur, cameraman en een mevrouw. We moesten verstoppertje spelen in zo'n grote grijze betonnen buis. Verstopper en zoeker waren we. Gewoon zoals we het samen ook in het echt zouden doen. Hoe lang het precies duurde weet ik niet meer. Het voelde bijzonder, meedoen aan een film. Ook heel vanzelfsprekend leuk, gek genoeg. Veel later gingen we met de hele klas naar deze film, in het locale theater. Zonder rode loper. Margriet en ik zaten kort in de film, duidelijk flitsten we voorbij. Zo herinner ik me. De titel van de film was 'Verstoppertje'. Als aandenken kreeg ik een foto van mezelf toegestuurd waar ik, jaren 70 gekleed, t-shirtje korte mouw-hesje van spijkerstof erover-onooglijk geknipt haar, mezelf een 'moeilijk-gedraaid-arm-trucje' zag voordoen aan de mevrouw en de cameraman, de grijze betonnen buis op de achtergrond. Eigenlijk de hele take in een beeld gevat.
"Mensen verstoppen zich om gevonden te worden. Hun innerlijke schuilplaats is de bron van de vindplaats" "Wanneer een mens de betekenis van zijn schuilplaats kent, ervaart de mens zijn plek in het systeem weer" (Uit Vonken van Verlangen). Beetje studerend in het kader van een masteropleiding organisatieopstellingen die ik volg bij het Hellinger Instituut. Bij het lezen van deze prachtige zinnen kwam dat filmbeeld van 'Verstoppertje' ineens zo helder bij mij tevoorschijn. Deze zinnen waren vast niet de reden waarom deze film gemaakt werd. 40 jaar later plak ik het aan elkaar. Waar is toch die foto?
Het deed me, na het beeld van mezelf op de filmset, mijmeren over het verstoppen van mezelf, mijn gelopen route en de plek die ik heb ingenomen het afgelopen jaar met mijn bedrijf, het werk wat ik doe, de samenwerkingen die ik ben aangegaan en heb afgesloten. Kan niet anders zeggen dat ik daarover uitermate tevreden ben. Vooral ook dankbaar voor het vertrouwen dat mijn klanten hebben en zich daar ook over uitspreken.
Wat is dat eigenlijk je plek innemen, zichtbaar zijn? Wat is er voor nodig om te zijn wie je bent en daar voor uit te komen? Om je stem te laten horen. Je hart te volgen. Dat is voor menigeen een hele reis.
Met name als er dingen zijn die je belemmeren of wanneer je merkt dat het in jouw team niet lekker loopt, zou het wel eens te maken kunnen hebben met verstoppertje spelen. Je kunt zeer goed verstoppertje spelen als iemand anders je zoekt. Alleen ten opzichte van anderen kun je jouw plek ervaren. Zoeker en verstopper zijn en omgekeerd. Dus als jij je ergert aan een ander, kan dat omdat de ander er is en iets in jouw aanzet. Als jij op de 'ergerplek' blijft staan, kan de ander doorgaan. Als jij je stem niet laat of kunt laten horen, is dat mogelijk omdat een ander wellicht wel de ruimte pakt om te praten. Kun je de ander verwijten ..., of bij jezelf afvragen vanuit welke plek jij je de mond laat snoeren. Als je weet hoe zich dat bij jou van binnen afspeelt, wat er aan verleden, obstakels etc. zit, kun je kiezen wat jij wilt. Dus niks niet het buiten jezelf leggen maar zelf de verantwoordelijkheid kunnen dragen en eens in die spiegel kijken. Ga je het aan of niet? Zonder de macht of controle bij een ander te leggen.
Ik zie dit vaker bij teamleden en mag graag zoeken naar de verstopten. Kom maar tevoorschijn, ik heb je gezien. Als teamlid 'buutvrij' kunnen roepen is ook fijn. Ineens klaar met dat verborgen zijn, het lef hebben om tevoorschijn te komen. Hier ben ik. Wellicht kun je je er van alles bij voorstellen. Of zie je het jezelf ook doen, zo even helemaal verdwijnen. Kan ook uitermate functioneel zijn. Maar net als bij het spelen van verstoppertje wil je wel gevonden worden, anders is het geen leuk spel. Meedoen. Samenwerken. Zonder de theorie van systemisch werken over plek innemen en organisatieopstellingen, of andere modellen en theorieën. Die heb je ook niet nodig. Wat dan wel?
In de teamdynamiek vooral begrijpen dat dit er is. Zowel bij jezelf als de ander. En in de hectiek van een discussie hier eens bij stil staan, in jezelf of met elkaar. Wat gebeurt hier?
Beetje reflecteren, stil worden en mijmeren tijdens het kerstreces is vaak al genoeg. Hoe is het in mijn team gegaan dit jaar? Wat ging goed en wat kan beter?
Logisch zou Cruijff wellicht zeggen dat even stilstaan bij het afgelopen jaar. Toch gunnen we onszelf weinig reflectietijd. Vanwege diverse uiteenlopende redenen. Meestal hoor ik dat er te veel waan van de dag is, dat dit niet onder werk valt. Steevast antwoord ik: juist reflectietijd is werk. Gun jezelf dat, en niet alleen tijdens het kerstreces (waarin er ook veel dagen zijn die opgaan aan familie en dineren, al of niet vermaledijd en gepaard gaand met stress).
Stilstaan, de natuur in, even geen content of vergaderingen. Geen prikkels van telefoon of moeten. Jezelf ont-moeten en afvragen of je nog iets te 'ont-wikkelen hebt wat in-gewikkeld' is? Dat is ook een soort verstoppertje.
Mijn dierbare en veel te vroeg overleden 'baas' Robert Blom zei altijd 'als je het druk hebt, ga dan lang-za-mer lo-pen' en ik voeg daar aan toe, zo langzaam dat je even er niet meer bent, je verstopt bent. Je wordt wel weer gevonden, maar nu even niet. Zo is verstoppen ook functioneel en dus kansrijk. Het is maar net vanuit welk perspectief je naar de dingen kijkt.
Mijmer lekker verder. En dan zo na de feestdagen weer beetje tevoorschijn komen in het werkzame leven. Of later als de sneeuwklokjes langzaam omhoog komen. Eigen wijze en eigen tempo hè.
Wens jullie een prachtig 2019!
Ga ik nog even op zoek naar de foto en zodra ik 'm gevonden heb komt die bovenaan dit blogje te staan.